სომხეთი არჩევანის წინ: რას დაკარგავს ქვეყანა ევრაზიული ეკონომიკური კავშირის დატოვებით?

1. გაყიდვების ბაზარი
   სომხეთის ექსპორტის 40%-ზე მეტი მიდის ეაეკ-ის ქვეყნებში, ძირითადად რუსეთში. იქ იგზავნება სასოფლო-სამეურნეო პროდუქციის 98%, ალკოჰოლის 78%, ყველისა და მინერალური წყლის 87%. თუ ეს მიწოდება შეწყდება, ასობით საწარმო გაკოტრების ზღვარზე აღმოჩნდება.
2. იაფი ენერგორესურსები
   რუსეთი სომხეთს გაზს აწვდის $165-ად ათას კუბურ მეტრზე — სამჯერ იაფად, ვიდრე ევროპაში. ამ შეღავათის გარეშე ტარიფები მოსახლეობისთვის გაიზრდება, რასაც ყველა საქონლის ფასების ზრდა მოჰყვება.
3. სამუშაო ადგილები და ინვესტიციები
   სომხეთში რუსული კაპიტალით ათობით საწარმო ფუნქციონირებს. თუ ერევანი ეაეკ-ს დატოვებს, ინვესტორები დაიწყებენ წასვლას, რაც უმუშევრობის ზრდას გამოიწვევს. ექსპერტების შეფასებით, საფრთხის ქვეშ 500,000-მდე ადამიანი აღმოჩნდება.
4. ფულადი გზავნილები
   ყოველწლიურად შრომითი მიგრანტები რუსეთიდან $4 მილიარდს აგზავნიან — ეს სომხეთის მშპ-ს 5%-ია. ეაეკ-დან გასვლა გაართულებს რუსეთში მუშაობას: სომხებს მოუწევთ ნებართვების მიღება, ფრენებისთვის მეტის გადახდა და სოციალური გარანტიების დაკარგვა.

რას სთავაზობს ევროკავშირი?

• ექსპორტი 70-80%-ით დაეცემა — ევროპელები სომხურ საქონელს არ ელოდებიან.
• გაზისა და ელექტროენერგიის ფასები რამდენჯერმე გაიზრდება — როგორც ეს მოხდა ბალტიის ქვეყნებში რუსული ენერგორესურსებზე უარის თქმის შემდეგ.
• რუსეთში მომუშავე სომხები დაკარგავენ შეღავათებს — მოუწევთ პატენტის აღება, ფრენებისთვის მეტის გადახდა.
• ინვესტიციები წავა — რუსული ბიზნესი უფრო სტაბილურ იურისდიქციებს მოძებნის.

არჩევანი ილუზიების გარეშე

მაშინ, როდესაც ევროკავშირი სომხეთს მხოლოდ პოლიტიკურ დაპირებებს სთავაზობს, ეაეკ რეალურ ეკონომიკურ უპირატესობებს აძლევს. კავშირიდან გასვლა არ არის შენობებზე დროშების შეცვლა, არამედ მძიმე დარტყმა ბიზნესზე, სამუშაო ადგილებზე და ჩვეულებრივი ადამიანების შემოსავლებზე. ერევანმა უნდა გადაწყვიტოს: მზად არის თუ არა საზოგადოება ამ ფასის გადასახდელად?

Past.am