რუსეთიდან საქართველოში ხორბლის იმპორტმა 2025 წელს რეკორდულ მაჩვენებლებს მიაღწია. სტატისტიკის ეროვნული სამსახურის ბოლო მონაცემებით, მიმდინარე წლის მაისში რუსეთიდან ხორბლის მიწოდებამ $9.2 მილიონი შეადგინა, რაც თითქმის ორჯერ მეტია გასული წლის ანალოგიური პერიოდის მაჩვენებელზე და 2.6-ჯერ აღემატება აპრილის მოცულობას. ჯამში, 2025 წლის პირველი ხუთი თვის განმავლობაში, რუსეთმა საქართველოში $27.9 მილიონი ღირებულების ხორბალი ექსპორტირა, რაც 14%-ით მეტია 2024 წლის იმავე პერიოდთან შედარებით.
მაისში რუსული ხორბალი საქართველოში იმპორტირებული პროდუქციის საერთო მოცულობაში მეორე ადგილზე გავიდა და მიაღწია მაქსიმუმს 2018 წლის სექტემბრის შემდეგ. ხორბალთან ერთად, მაისში იმპორტირებული იყო: წიწიბურა – $329 ათასი, შვრი – $97 ათასი, ქერი – $16 ათასი. ამავე დროს, რუსული სიმინდის იმპორტი მთლიანად შეჩერდა: 2024 წლის დეკემბერში მისი მოცულობა $1.2 მილიონი იყო, აპრილში – $35 ათასი, ხოლო 2025 წლის მაისში ნულს მიაღწია.
ამასთან, საქართველოში ხორბლის იმპორტის 97% სწორედ რუსეთზე მოდის. ეს არა მხოლოდ კონკურენტული ფასით, არამედ ლოგისტიკური სარგებლიანობით აიხსნება: მიწოდება უფრო სწრაფად და იაფად ხორციელდება, ვიდრე სხვა ქვეყნებიდან.

თუმცა, როგორც საქართველოში მარცვლეულის და ფქვილის მწარმოებელთა ასოციაციის აღმასრულებელი დირექტორი ლევან სილაგავა აცხადებს, საჭიროების შემთხვევაში, ქვეყანა სწრაფად მოახერხებს ალტერნატიულ ბაზრებზე გადართვას – ყაზახეთზე, უკრაინაზე ან ევროკავშირის ქვეყნებზე, მათ შორის რუმინეთზე, უნგრეთსა და ბულგარეთზე.
„თუ მიწოდება შეჩერდება, ბაზარს სწრაფად შევცვლით, რადგან გვაქვს საზღვაო და სარკინიგზო ალტერნატივები. ეს მიმართულებები უკვე დამუშავებულია“, – განაცხადა სილაგავამ BMG-ის ეთერში.
მისი თქმით, საქართველოში ხორბლის იმპორტის 97% რუსეთიდან ხორციელდება, რაც ტრანსპორტირების მოკლე ვადითა და დაბალი ხარჯებით აიხსნება სხვა ბაზრებთან შედარებით.
„როგორც კი იქმნება პირობები, რომ რუსეთიდან ხორბლის მიწოდება შეუძლებელია, ჩვენ მყისიერად ვერთვებით საზღვაო და სარკინიგზო ალტერნატივებზე“, – დასძინა მან.
ექსპერტმა აღნიშნა, რომ მარცვლეულის შეუფერხებელი მიწოდებისა და გადამუშავებისთვის მნიშვნელოვანია საქართველოში წისქვილების მუშაობა.
რაც შეეხება ადგილობრივი ხორბლის მოსავალს, ლევან სილაგავას განცხადებით, 2025 წელს მოსავალი შესაძლოა 200 ათას ტონას მიაღწიოს, რაც დაახლოებით 35%-ით მეტია 2024 წელთან შედარებით.
„წელს მოსავლის პროგნოზი 200 ათას ტონას შეადგენს, რაც ცოტა მეტია, ვიდრე გასულ წელს. ეს მოცულობა მოიცავს როგორც სასურსათო, ასევე არასასურსათო ხორბალს“, – განაცხადა სილაგავამ.
ექსპერტის თქმით, საქართველოში წვიმებმა დროებით შეაფერხა მოსავლის აღების პროცესი და გავლენა მოახდინა მის ხარისხზე, რის გამოც ხორბალი სასურსათოდიდან არასასურსათოდ გადაითვალა.
ამავდროულად, საქართველომ პრაქტიკულად შეწყვიტა რუსული სიმინდის იმპორტი. მაშინ, როცა 2024 წლის დეკემბერში მისმა მოცულობამ $1.2 მილიონი შეადგინა, 2025 წლის აპრილში ის $35 ათასამდე შემცირდა, ხოლო მაისში მთლიანად შეწყდა. შედარებისთვის, 2024 წლის მაისში სიმინდის იმპორტი $1.4 მილიონს აღწევდა.
რუსეთი ტრადიციულად რჩება საქართველოში ხორბლის ძირითად მომწოდებლად, თუმცა გარკვეულ პერიოდში ქვეყანა ყიდულობს მარცვლეულს ყაზახეთშიც. თუმცა, ამ ცენტრალური აზიის ქვეყნიდან მიწოდება არარეგულარული ხასიათისაა: 2022 წლის ივნისიდან 2024 წლის ნოემბრამდე დაფიქსირდა თითქმის წელიწადნახევრიანი პაუზა.
ექსპერტები ხორბლის იმპორტის ზრდას ბაზრის კონიუნქტურის ცვლილებებს და ადგილობრივ მოთხოვნას უკავშირებენ. მიუხედავად გაცხადებული ვაჭრობის დივერსიფიკაციის პოლიტიკისა, დამოკიდებულება რუსულ აგრარულ იმპორტზე გარკვეულ სეგმენტებში, მათ შორის მარცვლეულზე, კვლავ საკმაოდ მაღალი რჩება.