საქართველო რჩება ერთ-ერთ ყველაზე ცნობილ ღვინის ქვეყანად მსოფლიოში. ექსპორტი ასობით მილიონ დოლარს შემოაქვს, მიწოდების გეოგრაფია ფართოვდება, საერთაშორისო ბაზრებზე მოთხოვნა იზრდება.
საქართველოს ღვინის ეროვნული სააგენტოს უახლესი მონაცემების მიხედვით, 2025 წლის იანვარ-ნოემბერში საქართველომ ექსპორტზე გაიტანა 82,3 მლნ ლიტრი ღვინო მსოფლიოს 70 ქვეყანაში, რითაც დაახლოებით 245 მლნ დოლარი შემოიტანა, რაც 7%-ით მეტია ფულად გამოხატულებაში და 9%-ით მეტი მოცულობით, ვიდრე წინა წლის იმავე პერიოდში. ამავე დროს, იმავე პერიოდში 55 ქვეყანაში ექსპორტირებული იქნა 37,7 მლნ ლიტრი ძლიერი ალკოჰოლური სასმელები თანხით 257,5 მლნ აშშ დოლარამდე.
„საერთო ჯამში 11 თვეში ღვინისა და ალკოჰოლური სასმელების ექსპორტიდან შემოსავალმა მნიშვნელოვან თანხას მიაღწია – ნახევარ მილიარდამდე (502,5 მლნ) აშშ დოლარი“, – ნათქვამია საქართველოს ღვინის ეროვნული სააგენტოს განცხადებაში.
თუმცა, სიტუაციის პარადოქსი სხვაშია: გარე წარმატებების ფონზე, ქვეყნის შიგნით ღვინოს სულ უფრო ნაკლებად სვამენ და დღესდღეობით გრუზიული ღვინო ცხოვრობს ორ განზომილებაში — გლობალურსა და ლოკალურში, და დინამიკა მათში შესამჩნევად განსხვავდება.
შიდა მომხმარებლები: მინუს 60% ათწლეულში
კონსალტინგური კომპანია TBC Capital-ის კვლევა ფიქსირებს ღვინის მოხმარების მკვეთრ შემცირებას თავად საქართველოში. ასე რომ, კვლევის მიხედვით, საქართველოში ღვინის მოხმარება შემცირდა 60%-ზე მეტით ბოლო ათი წლის განმავლობაში – თითქმის 79 მლნ ლიტრიდან 2016 წელს 31 მლნ ლიტრზე ოდნავ მეტამდე 2024 წელს. კვლევის ავტორები აღნიშნავენ, რომ შემცირება ასახავს უფრო შერჩევით მოხმარებას და არ მიუთითებს ღვინისადმი ინტერესის შემცირებაზე ქვეყანაში.
„მომხმარებლები სვამენ ნაკლებს, მაგრამ ხშირად უკეთესს და უფრო შერჩევით. მიუხედავად იმისა, რომ ეს ხელს უწყობს ხარისხის გაუმჯობესებას, ის ზღუდავს მოცულობების ზრდას შიდა ბაზარზე და აძლიერებს სექტორის დამოკიდებულებას ექსპორტზე მასშტაბისა და ზრდისთვის“, – ნათქვამია კონსალტინგური კომპანია TBC Capital-ის ანგარიშში.
გამოკითხვის მონაცემებით, რესპონდენტთა 43% ყიდულობს ღვინოს თვეში ერთხელ ან უფრო იშვიათად, 35% – არასოდეს, ხოლო 15% – თვეში რამდენჯერმე. მომხმარებელთა უმრავლესობა ურჩევნია ღვინის დალევა სახლში (44%) ან სტუმრად (36%), და მხოლოდ 20% – რესტორნებსა და ღვინის ბარებში.
მშრალი ღვინო ყველაზე პოპულარულია, განსაკუთრებით მამაკაცებში, ხოლო ქალები ხშირად ირჩევენ ნახევრადტკბილ და ტკბილ ჯიშებს. მყიდველთა უმრავლესობა ერთჯერადად ყიდულობს 2-4 ბოთლს.
შიდა ბაზრის ანალიზისთვის კვლევა ეყრდნობოდა 16 ღვინის კომპანიის მონაცემებს, რომლებიც ფარავენ საერთო ბრუნვის დაახლოებით ნახევარს. 2024 წელს მათ საქართველოში გაყიდეს დაახლოებით 7,3 მლნ ბოთლი.გაყიდვები რჩება ძლიერ დამოკიდებული ფასზე: მოცულობის 98-99% მოდის 30 ლარამდე კატეგორიაზე. ამავე დროს, შეინიშნება მცირე ცვლილება პრემიუმ-სეგმენტში. მიუხედავად იმისა, რომ ის ჯერ კიდევ მცირეა აბსოლუტურ ციფრებში, ყველაზე დაბალი პრემიუმ-ბრეკეტი (31-45 ლარი) წყვეტს დომინირებას, ხოლო 46 ლარის ზემოთ ღვინოების გაყიდვები იზრდება.
წითელი და თეთრი ღვინოები დომინირებენ მოხმარების სტრუქტურაში, ხოლო ვარდისფერი ღვინოები განაგრძობენ მეორეხარისხოვან როლს. სუპერმარკეტები — გაყიდვების მთავარი არხია, მათ მოჰყვება HoReCa სექტორი.
ბოთლებში ჩასხმული ღვინის მოხმარების საერთო პოტენციური მოცულობა საქართველოში შეფასებულია დაახლოებით 42 მილიონ ბოთლად, იმ ვარაუდიდან გამომდინარე, რომ სახლური წარმოება განაგრძობს შემცირებას დროთა განმავლობაში, ხოლო მოხმარება თანდათან გადავა ბოთლებში ჩასხმულ ღვინოზე.
ამგვარად, საქართველო კვლავ რჩება ქვეყანად უძველესი ღვინის ტრადიციით. მხოლოდ ახლა მის ღვინოს სულ უფრო ხშირად ხსნიან ტოკიოში, ვარშავაში ან პეკინში — ხოლო სახლში მას უფრო იშვიათად და უფრო ცნობიერად სვამენ.
