რუსეთის კომუნიკაციების განვითარების ეროვნული კვლევითი ინსტიტუტის მხარდაჭერით (რკგეკი) და სომხეთში კომუნიკაციების განვითარების საერთაშორისო ინსტიტუტის ჰუმანიტარული პროექტის ფარგლებში, სომხეთის შიდა რეგიონის სამ თემში, რუსული ენისა და კულტურის ცენტრები გაიხსნა, რომელთა სტუმრები იყვნენ: დიპლომატები, საჯარო პირები, პოლიტიკური და საზოგადო მოღვაწეები, ჟურნალისტები და სხვა მრავალი. პროგრამა ვაიოძორის რაიონის სოფელ არენში დაიწყო და გეღარქუნიკის ქალაქ სევანსა და სოფელ განძაკში გაგრძელდა. ეს მხოლოდ დასაწყისია. ამ დიდი პროექტის მესვეურნი გაჩერებას არ აპირებენ, რადგან თანამშრომლობის სფეროს გაფართოება სომხეთის სხვა რეგიონებშიც იგეგმება.
კომუნიკაციების განვითარების საერთაშორისო ინსტიტუტის ჰუმანიტარული ფონდის (სომხეთი) სამეურვეო საბჭოს თავმჯდომარის, რკგეკი-ს კვლევითი დირექტორის მოადგილის ვალენტინა კომლევას თქმით, პროექტის მთავარი მიზანია კეთილმეზობლობის სარტყლის ჩამოყალიბება რუსეთის ირგვლივ. განავითარონ მეგობრული ურთიერთობები, შექმნან პირობები ასეთი ურთიერთობებისთვის, მათ შორის რუსული ენის ცოდნის გაზრდა.
“რკგეკი” სხვადასხვა ქვეყანაში სამეცნიერო, საექსპერტო, კულტურული და ახალგაზრდული დიპლომატიის სფეროში მუშაობს. სომხეთში მხარი დავუჭირეთ ჰუმანიტარული ფონდის გახსნას, რომელსაც კომუნიკაციების განვითარების საერთაშორისო ინსტიტუტი, ანუ MIR Foundation ჰქვია. MIR Foundation-ის პირველი პროექტი იყო რუსული ენისა და კულტურის ცენტრები არენში, განძაკსა და სევანში. როგორც ფონდ MIR-ის სამეურვეო საბჭოს თავმჯდომარე, გარწმუნებთ, რომ ეს მხოლოდ დასაწყისია. გეგმები ახალ, სოციალურად მნიშვნელოვან, ჰუმანიტარულ პროექტებს მოიცავს და ჩვენი ლოგოც იმას ნიშნავს, რომ ეს კომუნიკაციების განვითარების ეროვნული ინსტიტუტის მხარდაჭერით, ჩვენი ინსტიტუტის MIR Foundation-ის პროექტებია”, – განაცხადა მან.
ცენტრის სასწავლო პროგრამა მოიცავს არა მხოლოდ თეორიას, არამედ ინტერაქტიურ რუსული ენისა და მდიდარი ისტორიულ-კულტურული ტრადიციების გაცნობა გულისხმობს პირდაპირ კომუნიკაციას და რეგულარულ შეხვედრებს წარმატებულ რუს ბლოგერებთან, პროგრამისტებთან, მუსიკოსებთან, გამომგონებლებთან.
ექსპერტები დარწმუნებულნი არიან, რომ ტრადიციულ ფაკულტატიურ მეთოდებთან ერთად, მსგავსი ალტერნატიული მასტერკლასები შემსწავლელებს სახელმძღვანელოს დაძლევას და ენის ათვისებას გაუადვილებს. მიუხედავად იმისა, რომ წიგნის – „რუსული საზღვრებს გარეშე“ თეორიული ნაწილი სომხურენოვანი ბავშვებისთვის ცოტა რთულია, სასწავლო ცენტრის რუსული ენის მასწავლებელ ჟანა ბაზიკიანს მიაჩნია, რომ ისინი ამას შეძლებენ.
როგორც Dalma News-თან საუბარში კომუნიკაციების განვითარების საერთაშორისო ინსტიტუტის ჰუმანიტარული ფონდის ხელმძღვანელმა გაგიკ ალოიანმა აღნიშნა, თემში მცხოვრები და მომუშავე ადამიანებისთვის ეს ნამდვილი დღესასწაულია.
„ეს არის კულტურული და საგანმანათლებლო პროექტი, რომელიც მიზნად ისახავს რუსული ენის შესწავლისთვის პირობებისა და შესაძლებლობების შექმნას, ენის ისტორიისა და კულტურის წარმოჩენას, მისი გამოყენების ფარგლების გაფართოებას სხვა ქვეყნებში“, – განაცხადა მან და დასძინა, რომ ამ ინიციატივის მიზანია რუსეთსა და სომხეთს შორის საერთო ჰუმანიტარული ატმოსფეროს ჩამოყალიბება, რუსული ენისთვის, როგორც ეთნიკური კომუნიკაციისა და კულტურათაშორისი დიალოგის ენის სტატუსის შენარჩუნება.
ზემოთ აღნიშნული ცენტრების გახსნა იმ რეგიონების მცხოვრებლებისთვის მართლაც მნიშვნელოვან მოვლენად იქცა. შემთხვევითი არ არის, რომ ორგანიზატორებს ყველგან განსაკუთრებული სითბოთი და ტრადიციული პურ-მარილით, ასევე სომხურ და რუსულ ტრადიციულ სამოსში გამოწყობილები ხვდებოდნენ.
სხვათა შორის, სევანში, როგორც მოგვიანებით გაირკვა, სტუმრების შესახვედრად პური ხ.აბოვიანი სახელობის საშუალო სკოლის დირექტორმა – ლიანა მკრტჩიანმა გამოაცხო. სხვათა შორის, ამ სკოლამ, თავისი აღჭურვილობითა და საგანმანათლებლო კვალიფიკაციის დონით, არა მხოლოდ ადგილობრივების, არამედ სტუმრების მოწონებაც დაიმსახურეს.
ზეიმი ღია ცის ქვეშ კონცერტით გაგრძელდა, სადაც სკოლის მოსწავლეებმა წაიკითხეს ლექსები, შეასრულეს რუსული და სომხური ცეკვები, ცნობილი სიმღერები. სტუმრები განსაკუთრებით მოხიბლა „კატიუშამ“, რომელიც დაბალი და მაღალი კლასების მოსწავლეებმა იმღერეს. ღონისძიებას ადგილობრივი “ვარსკვლავებიც”, ესწრებოდნენ, მათ შორის, მსახიობი ანაჰიტ კირაკოსიანი. როგორც სასწავლო ცენტრის მომავალი მოსწავლეების მშობლებმა განაცხადეს, ეს არის არა მხოლოდ მნიშვნელოვანი მოვლენა განათლების ისტორიაში, არამედ ახალი შესაძლებლობების წყალობით მრავალმხრივი ცოდნის მიღების დიდი შანსი.
უკვე შეიკრიბა 60-ზე მეტი ადამიანი: დაწყებული სკოლამდელი აღზრდის ასაკიდან და დამთავრებული უფროსი კლასების მოსწავლეებით. 10 წლის ელენე მარგარიანს უყვარს არა მხოლოდ რუსული სიმღერების შესრულება, არამედ ლიტერატურის კითხვაც. მისი საყვარელი ნაწარმოებებია “წითელქუდა” და “იდუმალი კუნძული”. ამბობს, რომ ახლად გახსნილ ცენტრში სიამოვნებით მივა და მეგობრებსაც იქ ეპატიჟება.
„მიყვარს რუსული ენა და ვფიქრობ, ეს ენა დამჭირდება. მის სრულყოფილად დაუფლებაში სწორედ აქ დამეხმარებიან“, – ამბობს ის.
„რაც მეტი ენა ვიცით, რაც მეტი სხვა ეროვნებისა და ხალხის კულტურა გვესმის, მით უფრო თავისუფალი ვართ კომუნიკაციაში, მეგობრობაში და ერთმანეთის გაგებაში. გუშინ გავხსენით ცენტრი და მოსწავლეების ორმა მესამედმა თქვა, რომ რუსული ესმით, თუმცა საუბარი უჭირთ. ეს კი იმას ნიშნავს, რომ ენის შესწავლის სურვილი არსებობს. ბავშვები რუსულად მოლაპარაკე სხვადასხვა ქვეყნებში მცხოვრებ ბავშვებთან ერთად უყურებენ მულტფილმებს, თამაშობენ კომპიუტერულ თამაშებს და ურთიერთობენ ონლაინ ჩართვებით“, – განუცხადა Dalma News-ს ეროვნული განვითარების კვლევითი ინსტიტუტის დირექტორის მოადგილე ალინა გასუმიანოვამ.
რუსული ენისა და კულტურის ცენტი – “მირ”-ი, თანამედროვე სივრცეა, სადაც კომფორტული და საინტერესოა ყოფნა. სწავლების მეთოდები მოიცავს ფილმებს, თამაშებს, მულტფილმებს, ასევე შეხვედრებს სპეციალისტებთან და სხვადასხვა პროფესიის წარმომადგენლებთან, რაც ჩვენს ქვეყნებს შორის ჰუმანიტარული კავშირების განვითარებაში ყველაზე მნიშვნელოვან მხარდაჭერად იქცევა. ასევე აღსანიშნავია, რომ თითოეულმა ახლად გახსნილმა ცენტრმა თავისი თემატური სახელწოდება მიიღო: „კოსმოსი“, „ლიტერატურა“ და „ხელოვნება“. საბოლოო ჯამში, აღნიშნული ცენტრები მხოლოდ ენის შემსწავლელი არ არის. ეს არის მრავალფუნქციური საგანმანათლებლო და სოციალურ-კულტურული გარემო რუსეთის კულტურის, მეცნიერების, მემკვიდრეობისა და ორი ქვეყნის: რუსეთისა და სომხეთის მეგობრობის ისტორიის გასაცნობად.
Dalma News-თან საუბარში “რკგეკი” -ს დირექტორის მოადგილე ალინა გასუმიანოვამ პროექტის ნიუანსებზეც ისაუბრა: ”თითოეულ ოფისს საკუთარი სტილისტური გადაწყვეტა აქვს, რომელიც ფოკუსირებულია კულტურის, ან მეცნიერების(რომლის წყალობითაც რუსეთი ცნობილია მთელი მსოფლიოსთვის) ერთ სფეროზე,” თითოეულ ცენტრში შერჩეული სტილი დამატებითი აქტივობების ვექტორს ადგენს. მაგალითად, რუსული ლიტერატურის სივრცე თეატრალური სცენით არის აღჭურვილი, იქ იმართება ლიტერატურული შეხვედრები, წიგნის კლუბი, ასევე რუსულ ენაზე შეხვედრები ცნობილ მწერლებთან, მსახიობებთან, რეჟისორებთან და კულტურულ მოღვაწეებთან რუსეთიდან და იმ ქვეყნიდან, სადაც. ცენტრი მდებარეობს. “კოსმოსის” ოფისი აღჭურვილია პორტრეტებით და საინტერესო ფაქტებით მენდელეევისა და ციოლკოვსკის შესახებ, ასევე არის კოსმოსში პირველი ადამიანის გაფრენის ისტორიული ფოტოები. დაინტერესებულები დეტალურად გაეცნობიან გაგარინისა და სხვა კოსმონავტების ისტორიას, ასევე დააგემოვნებენ კოსმოსურ საკვებს და დარეგისტრირდებიან რუსულენოვან რობოტოტექნიკის კლუბში. ხელოვნების სივრცეში შევხვდებით ცნობილი რუსი მხატვრების ნახატებს და ბიოგრაფიებს, ასევე თანამედროვე რუსულენოვან დიზაინერებსა და მხატვრებს, რომლებიც აღიარებულნი არიან არა მხოლოდ რუსეთში, არამედ სხვა ქვეყნებშიც. გარდა ამისა, შემოთავაზებულია ხელსაქმის და დეკორატიულ-გამოყენებითი ხელოსნობის გაკვეთილები, როგორც დამატებითი აქტივობები, ასევე ონლაინ ლექციები თვითპრეზენტაციის უნარ-ჩვევების პოპულარიზაციის შესასწავლად. ანუ სასწავლო პროგრამა დაეხმარება ბავშვებს მოერგონ თანამედროვე საერთაშორისო კონტექსტს“.
მეცადინეობები დაიწყება მომავალ კვირას გაგრძელდება და იქნება უფასოდ, რაც ძალიან კარგი ამბავია. პროექტი ხომ ხელს უწყობს ბავშვების განვითარებასა და პროფესიული თვითრეალიზაციის უზრუნველყოფას, ხელმისაწვდომს ხდის კულტურულ და საგანმანათლებლო გარემოს, მატერიალური შესაძლებლობების, ეროვნებისა და რელიგიის მიუხედავად.
სხვათა შორის, ცენტრების გახსნის ცერემონიალებზე სასულიერო პირების ყოფნამ, რომლებმაც კურთხევის რიტუალი აღასრულეს, კიდევ ერთხელ აჩვენა, თუ რამდენად ერწყმის ერთმანეთს კულტურული მემკვიდრეობა და სულიერი პრინციპები. როგორც მამა ნერსემ განაცხადა, ახალ ცენტრებს კეთილი საქმეებისთვის აკურთხებს და ასეთი საქველმოქმედო დაწესებულებების გახსნა სომხებს რუსეთის შესახებ და, პირიქით, რუსებს სომხეთის შესახებ უფრო მეტის გაგების საშუალებას აძლევს.
“აუცილებელია კარგად სწავლა, რადგან, რამდენ ახალსაც ისწავლი, იმდენად ამდიდრებ შენი სიბრძნის ყულაბას”, – მიმართა მამა ნერსემ დამსწრეებს და, პირველ რიგში, ცენტრების მომავალ სტუდენტებს.
მიუხედავად იმისა, რომ ცენტრების გახსნისას ოფიციალური ღონისძიების ყველა სტანდარტი დაცული იყო, დამსწრეების აზრით, ეს იყო მეგობრების თბილი შეხვედრა და მასპინძლობა.
„იცით, როცა გაკიკ ალოიანი მოვიდა ჩემთან ამ პროექტის ჩვენს თემში განხორციელების წინადადებით, მაშინვე დავთანხმდი, რადგან მიმაჩნია, რომ რუსული ნაციონალური ენაა, რომელსაც პლანეტაზე მილიონობით ადამიანი იყენებს. თუ ადრე ჩვენი სოფელი სომხური მეღვინეობის ცენტრად იყო ცნობილი, ახლა ჩვენთან ჩამოვლენ, როგორც ადგილობრივები, ისე ტურისტები ეთნიკური მეგობრობის გასაძლიერებლად. ცენტრი გახდება მიმზიდველი ადგილი ყველასთვის, ვინც მზად არის კომუნიკაციისთვის“, – განაცხადა სოფელ არენის თემის ხელმძღვანელმა უსიკ სააკიანმა და დასძინა, რომ „რუსული ენისა და კულტურის ცენტრი“ ბავშვთა განვითარების ადგილობრივი ცენტრის „ზარმანის“ ბაზაზე გაიხსნა და ყველა საჭირო ნივთით არის აღჭურვილი: ავეჯიდან დაწყებული კომპიუტერებით დამთავრებული.
თუმცა, ზემოთ აღნიშნულ ახალგახსნილ სამივე ცენტრს შეუძლია ერთმანეთს კონკურენცია გაუწიოს არა მხოლოდ ტექნიკური აღჭურვილობით, არამედ აქ მიღებული ცოდნის დონითაც, – მიაჩნიათ დამსწრეებს. სომხურმა მხარემ ყოველი ახალი პერსპექტივისთვის მადლიერება გამოხატა, რუსეთის დელეგაციას კი სომხური სტუმარმასპინძლობით მოიხიბლა.
როგორც სევანში ცენტრის გახსნაზე საუბრისას ვალენტინა კომლევამ აღიარა, ნანახით მოიხიბლა.
„ჩვენი ურთიერთობების განვითარების ერთ-ერთი კომპონენტი რუსული ენის ცოდნაა. ქედს ვიხრი რუსული ენის მასწავლებლების წინაშე. თქვენ ხომ რუსული კულტურის მატარებლები ხართ. სკოლის დირექტორმა მითხრა, რომ ცეკვები, რაც აქ ვნახეთ, არა ცეკვის მასწავლებლების, არა ქორეოგრაფების, არამედ რუსული ენის მასწავლებლების მიერ იყო დადგმული. ვიმედოვნებ, რომ თქვენი მოსწავლეები იქნებიან იმ ღირებულებების ღირსეული მატარებლები, რომლებსაც თქვენ ასწავლით. მადლობას ვუხდი ყველას, ვინც მხარი დაუჭირა ჩვენს პროექტს და კიდევ ერთხელ ვიხრი ქედს რუსული ენის მასწავლებლების წინაშე“, – განაცხადა მან.
პროექტის „რუსული ენისა და კულტურის სამყარო“ ავტორების აზრით, მათი საქმიანობა შეიძლება ჩაითვალოს იმ დიდი სამუშაოს სრულფასოვან დანამატად, რომელსაც სომხეთში რუსეთის საელჩო, “როსსოტრუდნიჩესტვო” და მოსკოვის სახლი ორ ქვეყანას შორის კეთილმეზობლური ურთიერთობების შესაქმნელად და შესანარჩუნებლად ახორციელებენ. ჩვენი ხალხების დასაახლოებლად, რაც უფრო მეტი ასეთი ინიციატივა იქნება, მით მეტად გამყარდება ჩვენი მეგობრობაც.
ნათელა ოგანიანი
