Տոնն ու դրան ուղեկցող տրամադրությունն ընդունակ են միավորել մարդկանց` անկախ նրանց ազգային, կրոնական տարբերություններից, քաղաքական նախասիրություններից և այլն: Նման ֆենոմենալ երևույթ կարելի էր տեսնել փետրվարի 28-ին Երևանի կենտրոնում ռուսական Բարեկենդանը տոնելու ժամանակ:
Ռուսական Բարեկենդանը տոնելու էին եկել տարբեր ազգերի ներկայացուցիչներ` հայեր, ռուսներ, բելառուսներ, ուկրաինացիներ, վրացիներ, հրեաներ, իրանցիներ, հնդիկներ, ովքեր ապրում են Հայաստանում, ինչպես նաև հայկական մայրաքաղաքի հյուրեր: Ուրախանում էին բոլորը` մեծից փոքր: Ճարտարապետական-կոթողային համալիր և արվեստի կենտրոն Կասկադը, որի մոտ անցկացվեցին բարեկենդանի տոնակատարությունները, ամենահայտնի վայրերից է: Տոնակատարության հիմնական հարթակը Ռուսական արվեստի թանգարանի հարևանությամբ գտնող տարածքն էր:
Բարեկենդանը ռուս ազգի ամենաուրախ և սիրելի տոներից է, որը մեզ է հասել դարերի խորքից` հեթանոսության շրջանից, բայց հետո քրիստոնեական մեկնաբանություն է ստացել: Այն տևում է մեկ շաբաթ և նվիրած է ձմռան հրաժեշտին ու գարնան դիմավորելուն: Սա նաև Մեծ պահքի նախօրեին ամենակուշտ ուտելու տոնն է, երբ ամբողջ շաբաթվա ընթացքում մարդիկ հյուր են գնում միմյանց և հյուրասիրում բլիթներով: Յոթերորդ օրը նշվում է Ներման կիրակին, որը լավ առիթ է միմյանցից ներողություն խնդրելու, իսկ հետո` աղոթքով «մաքրվելու» և սկսելու պասը:
Կազմակերպիչները զուգահեռներ անցկացրեցին ռուսական Բարեկենդանի և հայկական Բարեկենդան տոնի միջև: Հայերենից թարգամանաբար «բարեկենդան» նշանակում է «բարի կյանք», «կյանքի ուրախություն»: Ռուսական տոնն էլ է նման խորհուրդ կրում:
Հյուրերին զվարճացնում էին ծաղրածուները, զուգված մարդիկ, սիրելի հեքիաթների, ինչպես նաև Բարեկենդանի հերոսները: Երեխաները հաճույքով շփվում էին կոնտակտային կենդանաբանական այգու կենդանիների հետ:
Կազմակերպիչները փորձեցին վերստեղծել Բարեկենդանի հետ կապված ավանդույթն ու զվարճանքը: Հանդիսատեսներին ներկայացվեց համերգային ծրագիր, որում ընդգրկված էին ռուսական ժողովրդական երգեր, չաստուշկաներ, պարեր, խաղեր, մրցույթներ, բանաստեղծություններ: Ռուսական երգերի պոպուրիներ կատարեցին Հայ-Ռուսական համալսարանի ուսանողները, երգերով հանդես եկան նաև Երիտասարդական ստեղծագործական կենտրոնի արտիստները, «Կադրիլ», «Ռուսական պարեր», «Կալինկա-Մալինկա» և այլ պարերով հանդես եկան Երևանի`Ռուսաստանի գիտության և մշակույթի կենտրոնին կից «Ռուսական նախշեր» ստուդիայի պարողները և այլն:
Հյուրերին դուր եկավ բարեկենդանի ավանդական հյուրասիրությունը. բլիթները բարյացակամության, հյուրասիրության ու արևի խորհրդանիշներ են, իսկ թեյը ռուսական իսկական սամովարից էր: Այդ օրը բաժանվեցին թթվասերով, մեղրով ու խտացրած կաթով ավելի քան 1500 բլիթներ:
Տոնախմբության գագաթնակետը Ձմռան խրտվիլակի այրումն ու Գարնան դիմավորումն էին, որոնք անցան ներկաների միջով, ովքեր զամբյուղներից ձնծաղիկներ էին նետում: Բարեկենդանի տոնախմբությունը ավարտվեց պարերով, խարույկի շուրջ շուրջպարերով և կրակի մեջ նվիրական ցանկություններով գրություն նետելով, որոնք անպայման կատարվելու են:
Զարմանալի երևույթ` առավոտից ամպամած Երևանի վրա շողաց գարնանային արևը: Ոչ ոք չէր ուզում հեռանալ…
Տոնը մեզ նվիրեցին Երևանում Ռուսաստանի գիտության և մշակույթի կենտրոնն ու Ռուսական արվեստի թանգարանը (պրոֆեսոր Ա. Հ. Աբրահամյանի հավաքածու): Որպես միջոցառման վարողներ հանդես եկան Ռուսաստանի գիտության և մշակույթի կենտրոնի աշխատակից Ելենա Շուվաևա-Պետրոսյանը և Հայ-Ռուսական համալսարանի թատրոնի դերասան Դավիթ Լյուտովը: Տոնի բեմադրող ռեժիսորն էր Օլգա Սևյանը:
Ալյոնա Դանդինա
