Խորհրդային ֆուտբոլի լեգենդ, ԽՍՀՄ-ի և ՌՍՖՍՀ-ի պատվավոր մարզիչ, «Հայրենիքին մատուցած ծառայությունների համար» շքանշանով շնորհված, «Արարատ» թիմի գլխավոր մարզիչ Նիկիտա Սիմոնյանը հանդիսանում է ոչ միայն սպորտային աշխարհի, այլև ողջ հայ ժողովրդի հպարտությունը: 92 տարեկանում լինելով Ռուսաստանի ֆուտբոլի միության առաջին փոխնախագահը՝ նա շարունակում է ակտիվ զբաղվել ֆուտբոլի հարցերով և իր փորձով կիսվել երիտասարդ սերնդի հետ: Dalma News-ը ներկայացնում է լեգենդար ֆուտբոլիստի հետ հարցազրույցը:
Խնդրում եմ, պատմե՛ք ձեր արմատների մասին:
– Իմ ծնողները Արևմտյան Հայաստանից են (ներկայիս Թուրքիայից): Երբ Օսմանյան կայսրությունում սկսվեց Հայոց ցեղասպանությունը (1915-1923թթ.), նրանք ապաստանեցին Ռուսաստանում, ավելի ճիշտ` Կրասնոդարի երկրամաս Արմավիր քաղաքում: 1926 թ. հոկտեմբերի 12-ին ծնվեցի ես՝ Մկրտիչ Պողոսի Սիմոնյանս:
Ընտանիքը տեղափոխվեց Սուխումի քաղաք (Աբխազիա): Հայրս` Պողոս Մկրտչի Սիմոնյանը, կոշկակար էր: Մայրս` Վարսենիկ Սիմոնյանը, շատ բարի կին էր, տնային տնտեսուհի: Հայրս շատ էր ուզում, որ ես իրավաբան դառնամ, ինչպես հորեղբայրս: Բայց ճակատագիրն ինձ համար ընտրեց մեկ այլ ճանապարհ, և ես կարողացա երջանկացնել իմ հորը: Ես շատ շնորհակալ եմ Աստծուն այս հնարավորության համար, այն բանի համար, որ ես դարձա հայտնի ֆուտբոլիստ: Ես Արմավիր քաղաքի պատվավոր քաղաքացի եմ:
Ինչպե՞ս սկսեց ձեր սպորտային ճանապարհը:
– Ամեն ինչ սկսվեց Դինամոյի թիմից, որտեղ իմ առաջին մարզիչը դարձավ Շոթա Լոմինաձեն: Մարզիչներ Վլադիմիր Գորոխովն ու Աբրամ Դանգուլովը ևս կարևոր դեր խաղացին իմ կյանքում, նրանք ինձ նկատեցին «Դինամո»-ի կազմում՝ Մոսկվայի «Կրիլյա Սովետով» թիմի հետ խաղում, որտեղ ես երկու գոլ խփեցի և մենք հաղթեցինք: 1946 թ.-ին տեղափոխվեցի Մոսկվա, և ինձ առաջարկեցին դառնալ «Կրիլյա Սովետով»-ի խաղացող: Մոսկվայում մնալու տեղ չունեի: Վլադիմիր Գորոխովը և նրա կինը` Կլավդիա Իվանովան, իրենց երկու երեխաների հետ ապրում էին մեկ սենյականոց բնակարանում: Եվ նրանք ինձ առաջարկեցին ապրել իրենց մոտ: Ես գիշերում էի խորդանոցում՝ սնդուկի վրա: Այդպես ապրեցի երեք տարի, և մինչ այժմ շնորհակալ եմ նրանց, որ երկրորդ ծնողի պես դարձան ինձ համար:
Ի՞նչ ֆուտբոլ է ձեզ համար:
– Ես մանկուց չէի կարող պատկերացնել իմ կյանքը առանց ֆուտբոլի, և այդ սերը ինձ բերեց մեծ սպորտային նվաճումներ: Հիմա ես Ռուսաստանի ֆուտբոլային միության ղեկավար կազմում եմ: Հավանաբար, կանխորոշված էր՝ ապրել և ծառայել մեծ սպորտին:
Պատմե՛ք ձեր առաջին ոսկե հաղթանակի մասին:
– Շատ հաղթանակներ եղան, բայց մեկն անմոռանալի էր՝ 1956 թ.-ի Օլիմպիական խաղերը, որոնք տեղի ունեցավ Ավստրալիաի Մելբուռն քաղաքում: Ես երկու գոլ խփեցի և մենք դարձանք օլիմպիական չեմպիոն: Ինչպես նաև, 1958 թ.-ին ԽՍՀՄ ազգային հավաքականը հաղթանակ տարավ աշխարհի առաջնությունում: Սպարտակը նվաճեց ԽՍՀՄ գավաթը: Ֆուտբոլային իմ ողջ կարիերայի ընթացքում ես խփեցի 160 գոլ և դարձա լավագույն ռմբարկու, մասնակցեցի չորս առաջնությունների և երկու ԽՍՀՄ գավաթների:
1973-ին Դուք մարզում էիք Երևանի «Արարատ» թիմը, որը նվաճեց ԽՍՀՄ Գերագույն գավաթը և դարձավ մրցաշրջանի չեմպիոն: Ի՞նչ զգացումներ ունեիք հաղթանակից հետո:
– Ինձ համար դա կյանքիս ամենակարևոր և երջանիկ պահերից մեկն է: Հաղթանակը մեծ ուրախություն էր իմ բազմաչարչար ազգի համար: Յուրաքանչյուր մասնագիտության մեջ ամենակարևորը ջանասիրությունն է, կարգուկանոնը և գործի հանդեպ հարգանքը:
«Արարատ-73»-ը մի թիմ է, որի անունը ոսկե տառերով գրված է հայկական ֆուտբոլի պատմության մեջ: Ապրեն տղաները: Ինձ համար հաղթանակը ամենակարևորն էր, քանի որ խաղը նայում էր իմ մայրը էր և երջանիկ էր:
Ո՞վ է ձեր սիրած ֆուտբոլիստը:
– Իմ սիրած ֆուտբոլիստը խաղում էր Հունգարիայի ազգային հավաքականում, թիմի տաղանդավոր և պայծառ ավագն էր՝ Ֆերենց Պուշկաշը:
Դուք ՖԻՖԱ-ի Աշխարհի առաջնությանը խաղացելեք Պելեի հետ նույն դաշտում: Երբ հիմա հանդիպում եք, ինչ-որ բան հիշո՞ւմ եք:
– Այո՛, երբ մենք տեսնում ենք միմյանց, նա միշտ հիշում է, որ խաղի ժամանակ ես հարվածեցի նրա ոտքին: Ես պատասխանում եմ. «Ինչպես ես կարող էի հարվածել քո ոտքին, եթե ես հարձակվող եմ, և դու նույնպես հարձակվող ես»: Եվ մենք ծիծաղում ենք:
Դուք հայտնի և սիրված մարզիկ եք: Ինչպե՞ս եք վերաբերվում ճանաչվածությանը:
– Ես սովորաբար չեմ մտածում այդ մասին, ապրում եմ բոլորի նման: Շնորհակալ եմ, որ ճակատագիրը ժպտաց ինձ: Շնորհակալ եմ հայ և ռուս ժողովուրդներին, իմ ծնողներին և բարի մարդկանց, ովքեր հանդիպեցին իմ ճանապարհին:
Բնավորության ո՞ր գիծը չեք սիրում:
– Ինձ դուր չի գալիս սուտը, դավաճանությունը և անազնվությունը: Ցավոք, աշխարհն այս կերպ է ստեղծված: Չար և բարի: Լավ ր վատ: Սպիտակ ու սև:
Երբեմն մեզանից ոչինիչ կախված չէ, բայց կան շատ հարցեր, որտեղ մենք կարող ենք ազնվորեն վարվել և պահել մեր խոսքը: Ես շատ եմ հարգում մարդկանց մեջ այդ հատկությունը:
Ո՞վ է Ձեզ համար լավ մարդը:
– Լավ մարդը նա է, ով չի մոռանում ուրիշների արած բարի գործերը:
Ո՞րն է հաջողության բանալին:
– Տաղանդ, քրտնաջան աշխատանք և սեփական ուժերը ցուցադրելու հարթակ: Եվ ամենակարևորը մի քիչ հաջողակությունն է:
Ինչպիսի՞ երաժշտություն եք սիրում:
– Ես սիրում եմ դասական, սիմֆոնիկ երաժշտություն, օպերա: Իմ սիրելի կոմպոզիտորներն են Չայկովսկին և Բեթհովենը:
Յուրաքանչյուր հայ զինվոր համարում է իրեն գեներալ. համաձա՞յն եք:
– Այո, համաձայն եմ, մեծն ռեժիսոր Էդմոնդ Քեոսայանն ասել է. «Յուրաքանչյուր հայ ոչ թե գեներալ է, այլ՝ գեներալիսիմուս»:
Ձեր մաղթանքները հայ ժողովրդին:
-Հայ ժողովուրդը տառապյալ ժողովուրդ է: Մաղթում եմ նրան լավ և երջանիկ կյանք: Եվ, իհարկե, նոր հաղթանակներ ֆուտբոլում:
Զրուցեցին Լուսինե Գրիգորյանը և Վարդիթեր Գրիգորյանը
